Leczenie nadciśnienia

Leczenie nadciśnienia pierwotnego jest bardzo trudne, ponieważ bez ustalenia adekwatnej przyczyny, która w tym przypadku jest nieznana, można jedynie wpływać na obniżenie ciśnienia, a nie jego całkowite wyleczenie. Odwrotna sytuacja zachodzi podczas leczenia nadciśnienia wtórnego gdzie pacjent ma szanse na całkowite wyleczenie. Wynika to z faktu, że pierwszorzędnym działaniem jest usunięcie przyczyny wywołującej nadciśnienie. Po usunięciu przyczyny organizm chorego może naturalnie wyrównać ciśnienie w granicach optymalnych. Niestety nie zawsze się tak dzieje, dlatego aby obniżyć ciśnienie tętnicze oprócz leczenia farmakologicznego stosuje się całą gamę działań o charakterze zachowawczym.

Ogólnie powiedziawszy leczenie niefarmakologiczne obejmuje zmianę trybu życia na zdrowszy. Chodzi tu o modyfikację systemu odżywiania się, czyli uwzględnienia wszystkich zasad dietetycznych opisanych powyżej, ograniczeniu spożycia alkoholu oraz ograniczenie palenia tytoniu. Ponadto powinno się likwidować wszystkie czynniki ryzyka podlegające modyfikacji człowieka. Takie jak stosowanie doustnych środków antykoncepcyjnych, redukcja masy ciała czy unikanie sytuacji stresogennych. Najważniejszym czynnikiem, o którym obecnie najczęściej się zapomina, jest regularna i systematycznie uprawiana aktywność fizyczna.

Nie powinno stosować się leczenia farmakologicznego aż do momentu gdy leczenie niefarmakologiczne wystarcza aby znormalizować ciśnienie tętnicze. Jednak, pomimo zdrowego stylu życia i systematycznego uprawiania sportu ciśnienie nadal rośnie chory powinie udać się do lekarza w celu rozpoczęcia leczenia farmakologicznego. Nieleczone nadciśnienie jest znacznie groźniejsze niż ewentualne działania niepożądane dobrze sprawdzonych i stosowanych przez pacjentów leków. Należy pamiętać, że jeżeli jakikolwiek lek wywołuje działania niepożądane to ustępują one zaraz po zaprzestaniu pobierania leku, co nie dzieje się przy nieleczonym nadciśnieniu.

Niezależnie od ilości oraz rodzaju stosowanych leków należy pamiętać o kontynuowaniu działania niefarmakologicznego, czyli obniżeniu masy ciała czy kontrolowaniu diety niskotłuszczowej z ograniczonym spożyciem soli. Dobrze leczone nadciśnienie nie ogranicza możliwości wykonywania sportów. Zalecane są sporty dynamiczne, do których należy jazda na rowerze czy pływanie. Jednakże zaleca się nie wykonywanie ćwiczeń statycznych z dużym obciążeniem, takie jak podnoszenie ciężarów, gdyż powoduje to nagły wzrost ciśnienia tętniczego.

Powinniśmy pamiętać, że nadciśnienie jest chorobą przewlekłą, rozwijającą się latami, dlatego też podczas jej leczenia należy kierować się cierpliwością. Oznacza to, że zarówno jak ciśnienie wzrastało powoli, to musi ono być obniżane powoli. Leczone nadciśnienie umożliwia zachowanie pełnej sprawności przez wiele lat.

U większości pacjentów leczenie farmakologiczne planowane jest na czas nieokreślony a często prowadzone przez całe życie. Jednakże wcześnie rozpoczęte leczenie łagodzi przebieg nadciśnienia tętniczego, zapobiega powikłaniom oraz wydłuża życie i zwiększa jego komfort.

LECZENIE JEST UZALEŻNIONE OD STADIUM CHOROBY

We wczesnych etapach lub tych przebiegających łagodnie wystarcza zmodyfikowana dieta, jednakże w cięższych przypadkach lub bardziej z bardziej zaawansowanymi zmianami niezbędne jest wdrożenie leczenia farmakologicznego, zaś zdrowy styl życia, a tym samym dieta i ruch stanowią jedynie uzupełnienie terapii, zwiększając jej skuteczność. Widocznym objawem u osób z nadciśnieniem tętniczym jest znaczne pobudzenie, widoczny niepokój oraz wysoka podatność na sytuacje stresogenne. Tego rodzaju działanie organizmu jest najlepiej widoczne we wczesnych stadiach, gdy ciśnienie wzrasta na skutek emocji czy negatywnych bodźców wypływających ze środowiska zewnętrznego. Natomiast w warunkach spokoju i równowagi psychicznej powraca ono do wartości optymalnych. Bardzo ważne jest, aby rodzaj leczenia był dobrany w sposób indywidualny, dostosowany do charakteru oraz osobowości chorego, dotyczy to zarówno leczenia farmakologicznego i niefarmakologicznego.

W leczeniu nadciśnienia niezbędny jest indywidualny dobór leków zależny od stanu chorego i stopnia zaawansowania choroby. Leki stosowane w nadciśnieniu różnią się od siebie mechanizmem działania czy aktywnością, co jest bardzo istotnym czynnikiem przy doborze leku do konkretnego przypadku. Rodzaj oraz dawkowanie ustalane jest przez lekarza. Nie powinien kierować się on jedynie wysokością ciśnienia tętniczego krwi, ale również innymi objawami mającymi istotny wpływ na przebieg nadciśnienia.

NAJCZĘŚCIEJ STOSOWANYMI LEKAMI W NADCIŚNIENIU TĘTNICZYM SĄ LEKI MOCZOPĘDNE

Ich działanie opiera się na usunięciu nadmiaru wody z organizmu. W wyniku takiego działania dochodzi do zmniejszenia objętości krwi krążącej w organizmie oraz spadku pojemności minutowej serca. Oznacza to, że zmniejsza się ilość krwi wyrzucana przez serce do sieci naczyń krwionośnych w ciągu minuty. Wynikiem jest obniżenie ciśnienia tętniczego krwi. Leki moczopędne są stosowane głównie we wczesnych stadiach choroby, ponieważ w późniejszych etapach czynnikiem obniżającym ciśnienie krwi jest zmniejszenie napięcia ścian drobnych tętniczek a nie usunięcie nadmiaru wody.

Drugą grupą leków należących do najczęściej stosowanych są leki blokujące receptory beta, inaczej zwane B-blokerami. Właściwości wszystkich leków tej grupy skupiają się na obniżaniu ciśnienia, zaś różnią się mechanizmem dlatego też muszą być stosowane pod ścisłą kontrolą lekarską.

Kolejna grupa leków rozszerza tętniczki obwodowe. Ich działanie opiera się na bezpośrednim wpływie na drobne tętniczki obwodowe, których wzrost napięcia ma istotny wpływ na opór obwodowy. Powodują one rozszerzenie naczyń, a tym samym zmniejszenie oporu obwodowego i obniżenie ciśnienia tętniczego krwi. Równie częstą grupą stosowanych leków są antagoniści receptorów wapniowych. Przez ich działanie dochodzi do zmniejszenia przechodzenia jonów wapnia do komórek, dzięki czemu ciśnienie ulega obniżeniu. Ostatnią grupą leków stosowanych w nadciśnieniu tętniczym są inhibitory konwertazy angiotensyny. Ich działanie polega na zablokowaniu enzymu, który jest odpowiedzialny za przekształcanie angiotensyny I w angiotensynę II, czyli substancję silnie podnoszącą ciśnienie tętnicze krwi.

Powyżej wymienione leki stosowane są zazwyczaj w monoterapii, czyli wybierany jest jedynie jeden specyfik. Jako zalety tej metody wymienia się łatwość stosowanie leku przez pacjenta samodzielnie, co wynika z podawania jedynie jednego rodzaju leku. Dodatkowym atutem monoterapii jest ograniczenie występowania działań niepożądanych. Niestety w wielu przypadkach stosowanie jednego specyfiku nie wystarcza. Niekiedy niezbędne jest zastosowanie umiejętnie dobranych leków hipotensyjnych aby osiągnąć pożądane rezultaty terapii.

W celu ułatwienia farmakoterapii nadciśnienia tętniczego na rynku pojawiły się preparaty złożone. Są one złożone z dwóch substancji czynnych, które mają działanie hipotensyjne. Oznacza to, że albo hamują one skurcz naczyń mięśni budujących naczynia albo zmniejszają objętość płynów ustrojowych we krwi, na przykład przez zwiększone wydalanie wody z organizmu. Są one co raz częściej stosowane ze względu na szereg zalet, które reprezentują. Mianowicie umożliwiają one hamowanie dwóch istotnych procesów przyczyniających się do powstawania nadciśnienia. Dodatkowym atrybutem są małe dawki stosowanych leków, co minimalizuje wystąpienie działań niepożądanych. Ponadto dzięki korzystnemu efektowi metabolicznemu mogą być one stosowane również u osób ze współistniejącą cukrzycą lub zaburzony profilem lipidowym. Dzięki złożoności tych preparatów ułatwia się schemat dawkowania leku, co jest niezmiernie ważnym czynnikiem przy współpracy lekarza z osobą starszą. Pomimo trafnie zastosowanego leczenia należy wspomagać naturalne mechanizmy naszego organizmu poprzez dobrze zbilansowaną dietę oraz systematyczną aktywność fizyczną.